dat is wat ik vaak hoor als mensen voor het eerst bij het Centre Pompidou komen. In permanente steigers zelfs. Je zou zeggen dat dat niet een gebouw is dat een “moet-je-zien”-status zou krijgen, maar toch is dat precies wat het gebouw heeft. Wat is hier aan de hand? Waarom is dit zo ontworpen?
Uiteraard is dit gebouw niet zomaar even gerealiseerd. Over een dergelijk gebouw, met een belangrijke functie als nationaal kunst- en cultuurcentrum en door de Franse president zelf in opdracht gegeven wordt vaak langer nagedacht, ontworpen en gediscussieerd dan gebouwd. Een uitgebreid eisenprogramma wordt opgesteld, waaraan het gebouw moet voldoen. Een van de voornaamste eisen waaraan het gebouw moest voldoen, was dat de vloeren volledig vrij moesten zijn van belemmeringen. Belemmeringen zoals dragende onderdelen, vaste scheidingswanden, schachten voor allerlei kanalen..
Is dit voor een gebouw niet een volstrekt onmogelijke opgave? Immers, er zijn allerlei voorzieningen nodig om een gebouw met deze omvang goed te laten functioneren. Denk aan verwarming, elektrische voorzieningen, waterleiding etc. Maar natuurlijk ook simpelweg aan een constructie om alles overeind te houden, zeker als je nagaat over welke forse vloeroppervlakken het gaat: per verdieping 7500 m2, en dat over 10 verdiepingen. Dan praat je toch per laag over een oppervlak van 50 x 150 m, een iets kleinere breedte dan een gemiddeld voetbalveld, maar een ruim grotere lengte.
De opgave was dus om 10 lagen voetbalveld op elkaar te stapelen en volledig vrij van bouwkundige of installatie obstakels te houden? Onmogelijk zou je denken, en dat was het ook beslist, binnen de reguliere architectuur die tot dat moment gerealiseerd werd. Het architectenduo Renzo Piano en Richard Rogers is het toch gelukt… Door een even geniale als simpele oplossing.
Namelijk door het gebouw letterlijk te binnenste buiten te keren. De gehele draagconstructie is aan de buitenkant gerealiseerd, samengesteld uit een omvangrijk staketsel van stalen stangen, balken en hoekaansluitingen. Een staketsel dat inderdaad heel veel weg heeft van… een steigerwerk. Die associatie van een eerste waarneming is dus helemaal niet zo onlogisch!
gigantische spanten voor vrije vloeren
En dat gaat dan alleen nog maar over de draagconstructie. Want ook alle andere noodzakelijke voorzieningen zijn naar buiten gebracht, en vormen gezamenlijk het kleurige decor van het gebouw. Elke kleur staat voor een bepaalde transportfunctie, in ruime betekenis. Waar rode onderdelen zichtbaar zijn, vindt transport van personen plaats. Let maar eens op de onderkanten van de karakteristieke roltrappen aan de pleinzijde van het gebouw, of aan de straatzijde op de liftschachten.
rood en geel: transport: roltrap en elektra
Vervolgens vertegenwoordigt geel het “transport” van elektriciteit, normaler aangeduid als elektrische leidingen. Blauw wordt niet geheel onlogisch in verband gebracht met lucht transport, en groen tenslotte staat voor water, leidingen en riolering. Er is in dit geval, voor dit gebouw, dus juist gekozen om al die functies uitdrukkelijk zichtbaar te maken, en niet, zoals gebruikelijk aan het zicht te onttrekken. Daarin is het gebouw vrijwel uniek. De leidingen zijn een integraal onderdeel gaan uitmaken van de architectonische uitstraling van het gebouw.
Het heeft een vrijwel open gevel aan de pleinzijde, wel met zeer opvallende roltrappen (rood), hier en daar geaccentueerd met wat geel voor de nodige electra. De gevel aan de straatzijde is geslotener met veel transportkleuren, gekoppeld tot clusters met enige herhaling. Aan de beide kopse gevel springt het aparte vakwerkspant in het zicht. Met zijn gigantische afmetingen overspant het de vloervelden volledig in 1 keer. Reusachtige kolommen houden de spanten bij elkaar, en de nodige stangen ertussen geven het geheel stabiliteit.
gigantische spanten voor vrije vloeren
Het is een van de eerlijkste gebouwen die ik ken, omdat het alles laat zien wat het aan bouwkundigheid herbergt. Er zijn geen verborgen constructies, leidingen of kanalen. Dit maakt het gebouw meteen tot een van de moeilijkste om te realiseren, want als alles in het zicht springt, zal alles er op de een of andere manier logisch en fraai uit moeten zien. Ik ben van mening dat het gelukt is, en aan de grote stromen bezoekers te zien, sta ik niet alleen in mijn mening.
Zelf dit gebouw ervaren en misschien zelfs bezoeken? Reageer en laat u informeren over de mogelijkheden.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!